Summa, liber I

Buch

E-Book

Herausgegeben von Ruedi Imbach

Corpus Philosophorum Teutonicorum Medii Aevi (CPTMA) 5,1. 2024. XXXI, 254 Seiten.
978-3-7873-1750-9. Leinen

EUR 168,00

Erscheint im Dezember 2024

Im Buch blättern

Die Summa des Nikolaus von Strassburg, früher auch Summa philosophiae genannt, wurde am Anfang dieses Jahrhunderts von Martin Grabmann wiederentdeckt. Es handelt sich dabei um ein unvollendetes Philosophiekompendium, das der Dominikaner (nach 1330 gestorben) in den zwanziger Jahren des 13. Jahrhunderts verfaát hat. In den drei erhaltenen Büchern werden verschiedene Probleme der mittelalterlichen Philosophie z.T. sehr ausführlich debattiert. Im Corpus Philosophorum Teutonicorum Medii Aevi soll das gesamte Werk ediert werden, da es sich um ein wichtiges Dokument aus der unmittelbaren Umgebung Meister Eckharts und Meister Dietrichs handelt.

| Kapitel kaufen CoverU1
| Kapitel kaufen Inhaltsverzeichnisv
| Kapitel kaufen Prologus totius operis3
| Kapitel kaufen Prologus primi libri4
| Kapitel kaufen TRACTATUS PRIMUS de agentibus creatis in generali7
| Kapitel kaufen Quaestio prima: Quod nullius agentis creati operatio potest se extendere in essentiam materiae7
| Kapitel kaufen Quaestio secunda: Quod nullius agentis creati actio se extendit in quantitatem materiae, ut eam possit auferre ab ea8
| Kapitel kaufen Quaestio tertia: Quod nullum agens creatum potest aliquam formam a materia separatam producere vel destruere11
| Kapitel kaufen Quaestio quarta: Quod nullum agens creatum potest creare vel auferre gratiam12
| Kapitel kaufen Quaestio quinta: Utrum agens creatum possit destruere unam formam absque eo, quod educat aliam, vel educere absque eo, quod destruat aliam13
| Kapitel kaufen Quaestio sexta: Quod agens creatum non potest formam corruptam eandem numero restaurare14
| Kapitel kaufen Quaestio septima: In quo agentia creata conveniunt17
| Kapitel kaufen Quaestio octava: De modo agendi agentis creati19
| Kapitel kaufen Quaestio nona: Quomodo agens naturale formas educat et quid sit formam educere de potentia materiae22
| Kapitel kaufen Articulus primus: Quid sit educere formam de potentia materiae vel de potentia subiecti22
| Kapitel kaufen Articulus secundus: Ponuntur sex notabilia, ex quibus apparebunt diversi modi eductionis de potentia materiae vel subiecti25
| Kapitel kaufen Articulus tertius: Declaratur magis in speciali modus eductionis formarum substantiarum de potentia materiae29
| Kapitel kaufen Articulus quartus: Dubitatur, utrum dispositiones ad formam substantialem disponentes cedant ante eius adventum et relinquant materiam in pura potentia et respondetur tribus rationibus30
| Kapitel kaufen TRACTATUS SECUNDUS de agentibus creatis in speciali41
| Kapitel kaufen Prooemium41
| Kapitel kaufen Quaestio prima: In quo agens naturale et artificiale differant41
| Kapitel kaufen Quaestio secunda: In quo agens principale et instrumentale differant42
| Kapitel kaufen TRACTATUS TERTIUS quid agens increatum possit et non possit44
| Kapitel kaufen Prooemium44
| Kapitel kaufen Sectio prima: Quid excludatur a divina potentia in communi44
| Kapitel kaufen Quaestio prima: Utrum aliquid actioni Dei subterfugiat44
| Kapitel kaufen Sectio secunda: De extensione divinae potentiae46
| Kapitel kaufen Prooemium46
| Kapitel kaufen Quaestio prima: Utrum sit tantum unum primum principium47
| Kapitel kaufen Prooemium47
| Kapitel kaufen Articulus primus: Ostenditur, quod non possunt esse plura principia simpliciter prima47
| Kapitel kaufen Articulus secundus: Solvuntur rationes, quae possunt argui in oppositum52
| Kapitel kaufen Quaestio secunda: Utrum ab uno principio possint immediate plura procedere56
| Kapitel kaufen Prooemium56
| Kapitel kaufen Articulus primus: Ostenditur, quod ab uno simplici possunt immediate procedere plura56
| Kapitel kaufen Articulus secundus: Adducuntur auctoritates philosophorum, quae videntur contrariae huic veritati58
| Kapitel kaufen Articulus tertius: Ponuntur rationes in oppositum et solvuntur61
| Kapitel kaufen Quaestio tertia: Utrum res processerint a primo per creationem65
| Kapitel kaufen Articulus primus: Dicitur aliquid in communi de modis productionis65
| Kapitel kaufen Articulus secundus: Ostenditur magis in speciali, quid importat creatio67
| Kapitel kaufen Articulus tertius: Ostenditur, quod Deo convenit creare69
| Kapitel kaufen Quaestio quarta: Utrum potentia creandi possit alicui secundo agenti communicari72
| Kapitel kaufen Articulus primus: Ponuntur rationes unius opinionis et solvuntur72
| Kapitel kaufen Articulus secundus: Ponuntur rationes alterius opinionis et solvuntur76
| Kapitel kaufen Articulus tertius: Ponitur defensio unius rationis primae opinionis78
| Kapitel kaufen Articulus quartus: Videtur, in quo differant creatio et conservatio, fieri et factum esse in rebus creatis79
| Kapitel kaufen Quaestio quinta: Utrum res vel mundus possint fuisse ab aeterno per creationem82
| Kapitel kaufen Articulus primus: Ponitur distinctio de fieri et de his, quae fiunt82
| Kapitel kaufen Articulus secundus: Ponitur distinctio de possibili83
| Kapitel kaufen Articulus tertius: Probatur propositum85
| Kapitel kaufen a. Ponuntur rationes sumptae ex ratione ipsius fieri85
| Kapitel kaufen b. Ponuntur rationes sumptae ex ratione possibilis et impossibilis88
| Kapitel kaufen Quaestio sexta: Utrum demonstrative possit probare mundum incepisse93
| Kapitel kaufen Articulus primus: Ponuntur rationes ostendentes mundum fuisse ab aeterno et solvuntur93
| Kapitel kaufen Articulus secundus. Ponuntur rationes eorum, qui dicunt demonstrative posse probari mundum incepisse et solvuntur97
| Kapitel kaufen TRACTATUS QUARTUS: de divina potentia in speciali109
| Kapitel kaufen Prooemium109
| Kapitel kaufen Sectio prima: Quomodo divina potentia se habeat ad materiam109
| Kapitel kaufen Prooemium109
| Kapitel kaufen Quaestio prima: Utrum Deus possit facere materiam sine forma109
| Kapitel kaufen Prooemium109
| Kapitel kaufen Articulus primus: Ponitur una opinio, quae dicit, quod Deus possit facere materiam esse actu sine forma, cum suis rationibus et earum solutionibus109
| Kapitel kaufen Articulus secundus: Ponitur alia opinio, quae dicit, quod Deus possit facere materiam sub esse potentiali sine forma, cum suis rationibus et earum solutionibus115
| Kapitel kaufen a. Ponuntur quattuor rationes, quibus ostenditur, quod natura hoc non potest115
| Kapitel kaufen b. Ponuntur septem rationes, quibus probatur, quod Deus sua virtute possit conservare materiam sub esse potentiali sine forma116
| Kapitel kaufen c. Ponuntur septem rationes, quae adducuntur contra hanc positionem118
| Kapitel kaufen d. Recitantur eorum solutiones harum rationum et reprobantur119
| Kapitel kaufen e. Respondetur ad rationes, quibus suam intentionem confirmant123
| Kapitel kaufen Articulus tertius: Ponitur tertia opinio, quae dicit, quod Deus nullo modo potest facere materiam sine forma125
| Kapitel kaufen Quaestio secunda: Utrum Deus possit hanc materiam in illam convertere129
| Kapitel kaufen Quaestio tertia: Utrum Deus possit movere materiam ad formam immediate130
| Kapitel kaufen Quaestio quarta: Quod Deus possit immediate movere corpus130
| Kapitel kaufen Sectio secunda: Quomodo divina potentia se habeat ad quantitatem131
| Kapitel kaufen Quaestio prima: Utrum Deus possit aliquid augmentare vel diminuere sine additione vel subtractione materiae131
| Kapitel kaufen Quaestio secunda: Utrum Deus possit facere unum corpus esse in diversis locis131
| Kapitel kaufen Quaestio tertia: Utrum Deus possit facere infinitum in actu et quod multis modis dicitur infinitum132
| Kapitel kaufen Prooemium132
| Kapitel kaufen Articulus primus: Ponuntur tres distinctiones132
| Kapitel kaufen Articulus secundus: Declaratur, quod Deus non possit facere infinitum in actu in per se ordinatis134
| Kapitel kaufen Articulus tertius: Ponitur opinio dicens Deum posse facere infinitum multitudine in ordinatis per accidens cum eius rationibus et rationum solutionibus135
| Kapitel kaufen Articulus quartus: Ponitur opinio dicens Deum posse facere infinitum magnitudine cum eius rationibus140
| Kapitel kaufen Articulus quintus: Ponitur opinio, quae videtur verior, dicens Deum non posse facere infinitum multitudine nec etiam magnitudine cum eius rationibus et rationum conclusionibus144
| Kapitel kaufen Sectio tertia: Quomodo divina potentia se habeat ad formas materiales154
| Kapitel kaufen Prooemium154
| Kapitel kaufen Quaestio prima: Utrum Deus possit formam corruptam eandem numero reparare154
| Kapitel kaufen Quaestio secunda: Utrum Deus possit facere accidens sine subiecto155
| Kapitel kaufen Prooemium155
| Kapitel kaufen Articulus primus: Ponitur Prima opinio dicens Deum posse facere omne accidens sine subiecto155
| Kapitel kaufen Prooemium155
| Kapitel kaufen a. Ostenditur, quale esse habeat accidens et quomodo intelligenda sit separatio accidentis a subiecto et solvuntur quaedam dubia156
| Kapitel kaufen b. Ponitur quintuplex distinctio de accidentibus et ostenditur, quod Deus possit facere omne accidens inclusum in prima distinctione sine subiecto et solvuntur rationes in oppositum162
| Kapitel kaufen c. Idem ostenditur de accidentibus secundae distinctionis171
| Kapitel kaufen d. Idem ostenditur de accidentibus tertiae distinctionis173
| Kapitel kaufen e. Idem ostenditur de accidentibus quartae distinctionis179
| Kapitel kaufen f. Idem ostenditur de accidentibus quintae distinctionis182
| Kapitel kaufen g. Post brevem recapitulationem ostenditur, in quo prima opinio convenit cum opinione media183
| Kapitel kaufen Articulus secundus: Ponitur secunda opinio dicens Deum posse facere nullum accidens sine subiecto186
| Kapitel kaufen a. Ponuntur duae et viginti rationes ostendentes accidens non posse separari a subiecto cum impugnationibus contrariae opinionis186
| Kapitel kaufen b. Ostenditur, quomodo omnia haec solventur190
| Kapitel kaufen Articulus tertius: Ponitur tertia opinio, quae dicit, quod quaedam accidentia Deus possit facere sine subiecto et quaedam non201
| Kapitel kaufen a. Investigatur modus unionis substantiae et accidentium201
| Kapitel kaufen b. Ostenditur propositum216
| Kapitel kaufen c. Dissolvuntur illi tres articuli. in quibus haec opinio differt a prima219
| Kapitel kaufen Sectio quarta: Quomodo divina potentia se habeat ad formas immateriales223
| Kapitel kaufen Prooemium223
| Kapitel kaufen Quaestio prima: Utrum Deus possit facere plures angelos in una specie223
| Kapitel kaufen Articulus primus: Ponuntur quattuor notabilia223
| Kapitel kaufen Articulus secundus: Ponuntur opiniones, quae sunt circa hanc quaestionem225
| Kapitel kaufen Articulus tertius: Solvuntur aliquae rationes communes226
| Kapitel kaufen Quaestio secunda: Utrum Deus possit immediate movere intellectum creatum227
| Kapitel kaufen Quaestio tertia: Utrum Deus possit immediate movere voluntatem228
| Kapitel kaufen Sectio quinta: Quomodo divina potentia se habeat ad formas specificas228
| Kapitel kaufen Prooemium228
| Kapitel kaufen Quaestio prima: Utrum Deus universo poterit addere novam speciem228
| Kapitel kaufen Quaestio secunda: Utrum via naturae possit fieri nova species in universo235
| Kapitel kaufen Quaestio tertia: An Deus possit facere inter duas species speciem mediam236
| Kapitel kaufen Quaestio quarta: Utrum Deus universum possit facere melius vel res meliores quam fecit237
| Kapitel kaufen Quaestio quinta: An Deus possit facere aliquid praeter ordinem rebus inditum238
| Kapitel kaufen Sectio sexta. De modo actionis divini agentis238
| Kapitel kaufen Prooemium238
| Kapitel kaufen Quaestio prima: De modo actionis divini agentis in communi239
| Kapitel kaufen Quaestio secunda: Utrum Deus operetur in quolibet operante240
| Kapitel kaufen Quaestio tertia: Utrum agat omnia immediate vel etiam agat mediantibus secundis agentibus241
| Kapitel kaufen Articulus primus: Distinctio de immediato241
| Kapitel kaufen Articulus secundus: Quomodo Deus operatur immediate242
| Kapitel kaufen Index auctoritatum245
| Kapitel kaufen Index nominum254